مسؤولیت جمعی

تأمین ابزار مناسب و کارآمد جهت اجرای حق موضوعی است که علم حقوق متکفل آن است. نهادهایی چون رهن، ضمان، مسؤولیت تضامنی و حبس بدهکار برای همین منظور ایجاد شده است. نهاد مسؤولیت جمعی نیز می‌تواند در کنار نهادهای یاد شده در پاره‌ای از موارد اجرای حقوق زیان‌دیدگان و جبران خسارت آنها را آسان‌تر کند. این نهاد نوعی مسؤولیت تضامنی است. به این معنی که، زیان‌دیده می‌تواند تمام خسارت وارده را از هر یک از مسببان ضرر مطالبه کند، اما تفاوت آن با مسؤولیت تضامنی به معنی اخص این است که اولاً: آثار ثانوی تضامن در مسؤولیت جمعی جریان نمی‌یابد; ثانیاً: در مواردی از مسؤولیت جمعی، پرداخت‌کننده دین‌ نمی‌تواند برای مبالغ پرداخت‌شده مازاد بر سهم خود به مسؤولان دیگر مراجعه کند. مواردی از تعدد مسؤولان در قوانین ما وجود دارد که با نهاد مسؤولیت جمعی قابل انطباق است.